Jednostka Wojskowa Komandosów = JWK
TRADYCJE
BATALION ARMII KRAJOWEJ "ZOŚKA" (1942-1944)
Dowódca hm. ppor. Ryszard Białous „Jerzy”. Utworzony 1 września 1943 z warszawskich Grup Szturmowych wchodzących w struktury Szarych Szeregów, stanowiących oddział o kryptonimie „OS Jerzy”. Jako swoją nazwę przyjął pseudonim Tadeusza Zawadzkiego „Zośka” – zastępcy dowódcy i komendanta z ramienia władz harcerskich.
Skład Batalionu „Zośka”:
- I kompania „Felek”: Sławomir Maciej Bittner „Maciek”
- II kompania „Rudy”: Władysław Cieplak „Giewont”
- III Kompania – oddział do zadań specjalnych o kryptonimie „Agat”, „Pegaz”, Batalion „Parasol”: Jerzy Zborowski „Jeremi”
Najważniejsze akcje zbrojne Batalionu „Zośka”:
- 31 grudnia 1942 – 1 stycznia 1943 akcja „Wieniec I” i „Wieniec II” – wysadzenie pociągu pod Kraśnikiem i wysadzenie przepustu pod torami w rejonie Radomia;
- 26 marca 1943 akcja „Arsenał” – odbicie hm. ppor. Jana Bytnara „Rudego” i 24 więźniów wiezionych z al. Szucha na Pawiak;
- 20 maja 1943 akcja „Celestynów” – odbicie z pociągu 49 więźniów wiezionych do KL Auschwitz;
- 6 czerwca 1943 akcja „Czarnocin” – wysadzenie mostu na rzece Wolbromie;
- 26 czerwca 1943 akcja „Śródborów” albo „Pogorzel” – wysadzenie pociągu;
- 30 czerwca 1943 akcja „Gołąb” – wysadzenie pociągu;
- 12 sierpnia 1943 akcja „Góral” – ubezpieczenie akcji rekwizycji pieniędzy;
- 20 sierpnia 1943 akcja „Sieczychy” – likwidacja strażnicy granicznej; ginie hm. ppor. Tadeusz Zawadzki „Zośka”
- 26 września 1943 akcja „Wilanów” – likwidacja strefy, posterunku policji granatowej i atak na kwaterę lotników;
- 23-24 października 1943 akcja „Pogorzel” – wykolejenie niemieckiego pociągu;
- 22 listopada 1943 akcja „Szymanów” – wykolejenie niemieckiego pociągu;
- 26 kwietnia 1944 akcja „Sonderwagen” – likwidacja ekipy niemieckich kontrolerów tramwajowych na pl. Starynkiewicza;
- 27 kwietnia 1944 akcja „T-U” (Tłuszcz-Urle) – wykolejenie i ostrzelanie pociągu pośpiesznego;
- 29 czerwca 1944 akcja „Jan Boży” – uwolnienie ze szpitala 15 więźniów.
Batalion w Powstaniu Warszawskim przeszedł imponujący szlak bojowy w strukturze Zgrupowania „Radosław”, biorąc udział w najcięższych walkach na Woli, Starym Mieście, górnym Czerniakowie.
W czasie Powstania w Batalionie „Zośka” walczyło 520 ludzi, poległo 360, co stanowi około 70% składu.
11 listopada 1968 r. odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari klasy V.
BATALION ARMII KRAJOWEJ "PARASOL" (1944)
Utworzony latem 1943 (przyjmuje się datę 1 sierpnia) przez dowódcę Kedywu płk. Emila Fieldorfa – ps. „Nil”, dowódcą został kpt. Adam Borys ps. „Pług”. Przejął zadania Organizacji Specjalnych Akcji Bojowych, czyli wykonywanie wyroków śmierci wydanych przez Polskie Państwo Podziemne na głównych zbrodniarzach hitlerowskich, przeprowadzono 13 specjalnych operacji. Pierwotnie miał kryptonim „Agat”, po 2 stycznia 1944 zmieniono na „Pegaz”, a w maju 1944 przyjęto nazwę „Parasol”. Podczas powstania batalion wszedł w skład zgrupowania Kedywu KG AK „Radosław”,
Najważniejsze operacje specjalne:
- 7 września 1943 operacja Bǔrkl,
- 24 września 1943 operacja Kretschmann,
- 1 lutego 1944 akcja Kutschera,
- 3 kwietnia 1944 wysadzenie niemieckiego pociągu pod Płochocinem i odbicie rannych kolegów ze szpitali.
Za walki w Powstaniu Warszawskim, dekretem z dnia 11 listopada 1968 Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militarii batalion „Parasol” został odznaczony Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari.
BATALION ARMII KRAJOWEJ "MIOTŁA" (1944)
Został sformowany na przełomie lutego i marca 1944 rozkazem komendanta Armii Krajowej ppłk. Jana Mazurkiewicza ps. „Radosław”. Batalion został powołany w strukturach Kedywu KG AK, na bazie oddziału dyspozycyjnego „Anatol”. Zadaniem członków oddziału było wykonywanie wyroków śmierci Wojskowych Sądów Specjalnych i prowadzenie działalności dywersyjno-sabotażowej przeciw niemieckiemu okupantowi. Pierwszym dowódcą został mjr Franciszek Władysław Mazurkiewicz ps. „Niebora, ostatnim był kpt. Tadeusz Janicki ps. ”Czarny”. W czasie wybuchu Powstania Warszawskiego 1 sierpnia 1944 batalion wchodził w struktury Zgrupowania „Radosław”.
Najważniejsze akcje powstańcze:
- opanowanie budynku Polskiego Monopolu Tytoniowego umożliwiające odblokowanie Komendy Głównej AK,
- walki w obronie cmentarzy na Woli,
- walki o utrzymanie łączności ze Starym Miastem.
1. SAMODZIELNA KOMPANIA COMMANDO (1942-1944)
Z początkiem sierpnia 1942 Lord Louis Mountbatten, Szef Operacji Połączonych, zwrócił się do Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych gen. Władysława Sikorskiego z propozycją utworzenia polskiego oddziału komandosów. Skutkiem tych rozmów był rozkaz o stworzeniu polskiej kompanii, której etat przewidywał pięciu oficerów oraz 81. podoficerów i szeregowych. Na dowódcę kompanii mianowany został kpt. Władysław Smrokowski, który rozpoczął rekrutację ochotników. Pierwszym miejscem zakwaterowania żołnierzy był kościół St. John’s w Cupar w Szkocji. Z nadspodziewanie dużej liczby kandydatów, kpt. Smrokowski wybierał żołnierzy najlepiej przeszkolonych, najbardziej sprawnych fizycznie i posiadających odpowiednie kwalifikacje. Formowanie kompanii ukończono w końcu września 1942.
Kalendarium:
- 28 sierpnia 1942 zostaje wydany rozkaz o sformowaniu kompanii na bazie ochotników z 2. Batalionu 1. Brygady Strzelców stacjonującemu w Cupar, w Szkocji.
- 10 października 1942 kompania zostaje włączona w skład 10 Inter-Alied Commando jako 6 Troop.
- 19 listopada 1942 kompania rozpoczyna trzytygodniowy trening w „Commando Depoth” w Achnacarry.
- Sierpień 1943 – kompania zostaje włączona w skład 2 Special Service Brigade działającej na froncie włoskim. W połowie września kompania odpłynęła do Algierii, gdzie przeprowadzono dodatkowe szkolenie w warunkach pustynnych.
- 1 grudnia 1943 – przybycie do Włoch.
- 13 grudnia 1943 – pierwszy patrol z miejscowości Capracotta w rejon rzeki Sangro.
- 21 grudnia 1943 – obrona wioski Pescopennataro (największa bitwa kompanii z przeważającym nieprzyjacielem).
- Styczeń 1944 – udział w walkach nad rzeką Garigliano z zadaniem przeniknięcia za linię frontu, przeprowadzenia rozpoznania oraz dywersji w rejonie Castelforte. W toku walk kompania znalazła się na pierwszej linii frontu i wykonała zadanie pierwotnie powierzone całemu batalionowi w rejonie miejscowości Sujo.
- 4 kwietna 1944 – włączenie kompanii do 2 Korpusu Polskiego.
- 17/19 maja 1944 – udział w bitwie Monte Cassino w rejonie wzgórz Widmo i Sant Angelo. Z kompanii i szwadronu szturmowego 15. Pułku Ułanów Poznańskich zostaje utworzone „Zgrupownie Commando”.
- Lipiec 1944 – udział w walkach w rejonie Ancony. Z kompanii oraz włoskich ochotników ze 111. Kompanii Ochrony Mostów zostaje utworzone „II Zgrupowanie Commando”.
1. Samodzielna Kompania Commando walczy w rejonie miejscowości Casenuove, a następnie prowadzi pościg za wycofującymi się siłami nieprzyjaciela do ujścia rzeki Esino.
111. Kompania Ochrony Mostów (nieoficjalnie nazywana 2. Kompania Commando) walczy w rejonie miejscowości Numana, a następnie jako pierwsza wkracza do Ancony.
- Sierpień 1944 – na bazie kompanii zostaje sformowany 2. Baon Komandosów Zmotoryzowanych, który bierze udział w walkach o Bolonię w kwietniu 1945.
- 16 czerwca 1946 – rozpoczęcie przerzutu drogą morską 2. Baonu Komandosów Zmotoryzowanych do Wielkiej Brytanii.
- Czerwiec 1947 – roku likwidacja 2. Baonu Komandosów Zmotoryzowanych .
W szeregach polskich oddziałów Commando podczas trwania II Wojny Światowej życie za ojczyznę oddało 53 żołnierzy. Niewielu komandosów powróciło do Polski, wielu żyło w Wielkiej Brytani. Dowódca ppłk. Władysław Smrokowski zmarł w Chicago 2 stycznia 1965. Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Podgórskim w Krakowie.
22 listopada 1988 1. Samodzielna Kompania Commando została odznaczona Orderem Virtuti Militari klasy V
POLSKI SAMODZIELNY BATALION SPECJALNY (1943-1944)
Utworzony 18 października 1943 w miejscowości Biełoomut na mocy rozkazu Dowódcy 1 Korpusu Sił Zbrojnych w ZSRR, dowódcą został mjr Henryk Toruńczyk. Zadaniem batalionu było szkolenie grup i oddziałów do działań dywersyjno-rozpoznawczych na tyłach wroga, żołnierz PSBS stanowili zalążki powstających oddziałów partyzanckich Armii Ludowej. Ogółem batalion wyszkolił 569 żołnierzy, z których 355 zostało zrzuconych na tyły wojsk niemieckich (ogółem 67 grup specjalnych).
Kalendarium:
- 9 maja 1944 – podporządkowany Polskiemu Sztabowi Partyzanckiemu,
- lipiec 1944 batalion podporządkowany został Naczelnemu Dowódcy Wojska Polskiego
- 6 listopada 1944 następuje rozwiązanie batalionu.
62 KOPANIA SPECJALNA "COMMANDO"
10 listopada 1967 sformowana rozkazem Szefa Inspektoratu Szkolenia, wydzielona ze struktur 1 Batalionu Szturmowego Dziwnów. Pierwszym dowódcą ppor. Stanisław Trela. Od 29 listopada 1967 r. kompania stacjonowała w garnizonie Bolesławiec. Do głównych zadań należało (w zależności od okresu funkcjonowania) rozpoznanie i prowadzenie dywersji na szczeblu taktycznym i operacyjnym na rzecz Armii (Śląski Okręg Wojskowy), a także w oderwaniu od sił głównych dostarczanie potrzebnych informacji i w miarę możliwości likwidowanie wszelkich zagrożeń dla rozwijającego się natarcia Frontu; kompania dziedziczyła tradycje komandosów z 1. Samodzielnej Kompanii Commando. W 1994 r. nastąpiło rozformowanie pododdziału. Żołnierze kompanii rozpoczęli dalszą służbę w innych jednostkach WP, m.in. 1. Pułku Specjalnym.
1.BATALION SZTURMOWY (1964-1993)
Sformowany 8 maja 1964 na bazie 26 Batalionu Dywersyjno-rozpoznawczego. Stacjonował w Dziwnowie, w 1986 został przeniesiony do Lublińca. Oddział był elitarną jednostką przeznaczoną do działań specjalnych o charakterze dywersyjnym i rozpoznawczym na głębokim zapleczu przeciwnika. Batalion podlegał Zarządowi II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Żołnierze batalionu uczestniczyli w wielu międzynarodowych misjach pokojowych i stabilizacyjnych w Wietnamie Południowym, na Bliskim Wschodzie (Egipcie, Syrii, Iraku), Bałkanach i w Kambodży. 8 października 1993 na bazie batalionu rozpoczęto formowanie 1. Pułku Specjalnego – powyższy proces zakończono w roku 1994.
1. PUŁK SPECJALNY (1993-2011)
Formowanie rozpoczęto 8 października 1993 na bazie 1 Batalionu Szturmowego. Pierwszym dowódcą został płk dypl. Zbigniew Kwintal. Jednostka była przeznaczona do prowadzenia działań specjalnych m in.: rozpoznanie specjalne, działania niekonwencjonalne, akcje bezpośrednie, wsparcie militarne. W 1995 Decyzją Ministra Obrony Narodowej otrzymał wyróżniającą nazwę „Komandosów”. W tym samym roku jednostka otrzymała sztandar wojskowy, ufundowany przez społeczeństwo ziemi lublinieckiej. Żołnierze jednostki brali udział w operacjach wojskowych Polskiego Kontyngentu Wojskowego na terenie państw: Afganistan, Czad, Irak, Kongo, Macedonia, Pakistan, Syria. W 2007 pułk wszedł w struktury nowego rodzaju wojsk – Wojsk Specjalnych. 1 października 2011 po przekształceniach strukturalnych oddział rozpoczął wykonywanie zadań jako Jednostka Wojskowa Komandosów.
ZADANIA
Oto co mieści się w definicji operacji specjalnych czyli to czym się tak naprawdę zajmujemy i do czego zostaliśmy powołani.
Rozpoznanie specjalne
Uzupełnia narodowe oraz sojusznicze środki i systemy zdobywania informacji rozpoznawczych przez dostarczanie, dobrze zdefiniowanych, wysoce prawdopodobnych oraz terminowych informacji o kluczowym do prowadzonych działań znaczeniu. Może ono uzupełniać inne metody zbierania informacji w sytuacjach, gdy są one ograniczone poprzez pogodę, warunki terenowe, przeciwdziałanie przeciwnika lub inne ograniczenia. Rozpoznanie specjalne jest rozszerzoną funkcją rozpoznania osobowego (tzw. HUMINT), polegającą na bezpośrednim, optycznym śledzeniu celu na terytorium wrogim, niedostępnym lub politycznie wrażliwym. W wielkim uproszczeniu rozpoznanie specjalne to zdobywanie ważnych informacji w niezwykle trudnych warunkach z wykorzystaniem specjalnej techniki i taktyki działania.
W skład rozpoznania specjalnego wchodzi:
- rozpoznanie środowiska
- ocena zagrożeń
- ocena celów
- ocena skutków uderzeń
Akcje Bezpośrednie
To precyzyjne operacje, prowadzone w ograniczonym czasie i zakresie. Skupiają się na specyficznych, dobrze zdefiniowanych obiektach o znaczeniu operacyjnym i strategicznym lub są przeprowadzane na obiekty taktyczne decydujące w danej chwili o powodzeniu operacji. JWK mogą wykonywać te zadania samodzielnie, przy wsparciu wojsk konwencjonalnych lub dla wsparcia wojsk konwencjonalnych. W skład akcji bezpośrednich wchodzą:
- rajdy, zasadzki, oraz ataki bezpośrednie
- precyzyjne naprowadzanie
- operacje odzyskiwania
- operacje precyzyjnego niszczenia
- opanowywanie środków nawodnych
- rozpoznanie i niszczenie
Wsparcie militarne
Stanowi szeroki obszar działań zmierzających do wsparcia wojsk i sił zaprzyjaźnionych w całym spektrum konfliktu. Może być prowadzone bezpośrednio lub pośrednio z wojskami i siłami zaprzyjaźnionymi, które są trenowane, wspierane, wyposażane oraz wykorzystywane w różnym stopniu przez JWK. Zasięg wsparcia militarnego rozciąga się począwszy od szkolenia podstawowego, czy też wsparcia materiałowo – technicznego aż do wykorzystania sił lokalnych w działaniach bojowych. Na wsparcie militarne może składać się następująca działalność:
Wsparcie przeciwdziałania działaniom nieregularnym
- Przeciwterroryzm stanowi ofensywny środek ochronny. Został stworzony w celu zmniejszenia podatności na atak terrorystyczny instytucji, pojedynczych osób oraz infrastruktury państwa. Obejmuje działania wymierzone bezpośrednio przeciwko terrorystom.
- Operacje przeciwrebelianckie stanowią działalność militarną, paramilitarną, polityczną, psychologiczną oraz inspirowanie i kierowanie aktywnością obywatelską podejmowaną w celu przeciwstawienia się rebelii godzącej w państwo.
Przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu broni chemicznej, biologicznej i nuklearnej
Operacje prowadzone w celu ochrony, powstrzymania rozprzestrzeniania, niszczenia lub zabezpieczenia broni chemicznej, biologicznej, radiologicznej i jądrowej. Zawierają one restrykcyjne procedury bezpieczeństwa operacji (OPSEC) oraz wymagają zaangażowania specjalnie wyszkolonego i wyposażonego personelu.
Operacje uwalniania zakładników
Celem tych operacji jest uwolnienie zakładników oraz zneutralizowanie zagrożenia ich życia. Wymagają one właściwego wyszkolenia i użycia specjalnych technik oraz taktyki działania. Pod terminem „zakładnik” rozumie się zarówno więźnia (jeńca), jak również duże grupy osób przetrzymywanych przez uzbrojone oddziały przeciwnika lub grupy przestępcze rozmieszczone w różnych miejscach. Można wyróżnić dwa rodzaje operacji uwalniania zakładników: planowe – poprzedzone dokładnym rozpoznaniem i planowaniem oraz wymuszone (natychmiastowe) prowadzone wówczas, gdy planowe działania są zakłócone, a życie zakładników jest bezpośrednio zagrożone. Uwalnianie zakładników jest prowadzone jako działanie wojskowe, zwłaszcza kiedy ma miejsce w środowisku wrogim, niepewnym lub nieprzyjaznym.
Misja
Misja JWK ściśle wpisuje się w misje Sił Zbrojnych RP i obejmuje:
- Zagwarantowanie obrony państwa i przeciwstawienie się agresji.
- Udział w procesie stabilizacji sytuacji międzynarodowej.
- Wspieranie bezpieczeństwa wewnętrznego i pomoc społeczeństwu.
Przeznaczenie
Jednostka jest przeznaczona do prowadzenia pełnego zakresu aktywności wojskowej wchodzącej w skład operacji specjalnych. Operacje te mogą być prowadzone na lądzie oraz wodach śródlądowych w okresie pokoju, kryzysu lub wojny. Zasadniczymi rodzajami tych operacji są akcje bezpośrednie, rozpoznanie specjalne i wsparcie wojskowe. Jednostka może prowadzić je samodzielnie lub w ramach kampanii narodowych i sojuszniczych.
Zasady nadrzędne obowiązujące w jednostce wojskowej Komandosów
- Ludzie są ważniejsi niż sprzęt.
- Jakość jest lepsza niż ilość.
- Liczba komandosów jest ograniczona, ich uzupełnienie długotrwałe a zwiększenie liczebności zwykle niemożliwe.
- Zadaniowe Zespoły Bojowe nie mogą być formowane i przygotowywane naprędce jako odpowiedź na już zaistniałe zagrożenie.
- Operacje specjalne zazwyczaj wymagają wsparcia jednostek z innych rodzajów Sił Zbrojnych oraz służb i agencji.
- ELITA/JWK
- REKRUT w JWK
- Polecam książkę WIR'a "Na linii ognia" - Krzysztof Pluta jest to pierwszy żołnierz sił specjalnych, który ukończył elitarny kurs medyka sił specjalnych SOCM w Fort Bragg - nie wiem czy na tym szkoleniu lekarze by dali radę, ale raczej nie, szkolą ich tam najlepsi medycy z takich jednostek jak legendarna Delta Force, lekarze, totalny top.
- wywiad z WIRem
- JWK w akcji
- JWK Symbol
- wywiad z żołnierzem JWK
- JWK z projektem: "projekt 1944 - 2014"
